Hardlopen. Het woord impliceert het al, je loopt hard. Hoe hard, dat verschilt per persoon, maar over het algemeen is het doel om proberen zo snel mogelijk te lopen danwel te trainen om sneller te worden. Natuurlijk, als je je eerste marathon gaat lopen is het doel uitlopen en daar is je training ook op ingesteld. Toch is de reactie bij de finish vaak: ‘Gefeliciteerd, wat was je tijd?’
Bij trailen gaat het vooral niet om tijd. Wij moeten stiekem altijd een beetje lachen als asfaltlopers voor het eerst meegaan op een trail. Als een speer gaan ze er vandoor in de eerste paar kilometer, om vervolgens ergens uitgeput om een boom te hangen en te klagen dat het zo zwaar is. Tja, als je door de modder moet banjeren lukt dat niet met 12 km per uur.
Ik heb het dan niet over de professionele trailers die 100 km berg op, berg af in 10 uur finishen. Die mensen komen van een andere planeet. Ik heb het over jou en mij, die lopen voor de lol. ‘Maar dat doen we op het asfalt toch ook?’ Dat mag ik hopen van wel, maar toch is bij een 10 km wedstrijd de motivatie vaak om als je hem in 1:03 gelopen hebt, de volgende keer proberen om onder het uur te lopen. Of die halve onder de twee uur. Voor een hoop marathons moet je zelfs kwalificeren om zonder speciale omstandigheden mee te mogen doen. Allemaal gebaseerd op snelheid.
Die snelheid kan je op een korte trail nog wel maken, naarmate hij langer wordt komen er andere zaken bij kijken. Het verdelen van je energie, hoe je eet of drinkt, het slim gebruik maken van je tussenstops en vooral je mentale hardheid. Dat leg ik nog wel een keer uit. Bij trail evenementen zal je dan ook zelden een tijdregistratiechip in je startnummer vinden. Als er al iets van tijdregistratie is, dan is die vooral gebaseerd op de officiële starttijd en het moment dat je weer terug bent. Niks geen matten op het parcours waar je overheen komt om te kijken wat je tussentijden zijn. Dat regel je zelf maar. Er zijn zelfs evenementen waar je ‘tussen 9:00 en 9:15’ kan starten. ‘Lulkoek. Ik lees toch gewoon overal cut off tijden bij die trailevenementen, ook tussendoor? Dan gaat het toch wél om tijd?’ Je hebt helemaal gelijk. Die cut off tijden bestaan wel degelijk en zijn ook super belangrijk. Maar niet om te kijken hoe snel je bent op het parcours. De cut off tijden hebben te maken met drie andere belangrijke redenen. In willekeurige volgorde heeft het te maken met vergunningen, de organisatie en veiligheid.
Voor een evenement heb je een vergunning nodig. Natuurgebieden zijn soms kwetsbaar, dus als je daar met 500 man doorheen banjert moet je voorzichtig zijn, de route duidelijk aangeven en zorgen dat je binnen bepaalde tijden loopt. Lees na zonsopgang en voor zonsondergang. De route duidelijk aangeven gebeurt met bordjes of lintjes. Die moeten opgehaald worden ook binnen dat tijdsbestek, dus de organisatie heeft tijd nodig. Vrijwilligers vinden om dat te doen, als bezem te lopen (fietsen of met een auto is niet altijd even makkelijk in een natuurgebied) of een verzorgingspost bemannen, is ook lastiger dus die wil je niet tot in de eeuwigheid belasten. Als laatste veiligheid. We willen niet dat iemand in het donker nog ergens in het bos aan het dwalen is of hoe medisch verantwoord is het als je na 36 uur op 160 km nog niet binnen bent?
Ja, ja, ja, hoe medisch verantwoord is het überhaupt om 160 km te lopen, maar ze gaan er wel vanuit dat er bepaalde grenzen zijn. Wil je die grens zelf overschrijden dan is het je eigen verantwoordelijkheid, maar doe je mee aan een evenement dan zijn zij verantwoordelijk. Overigens is dat ook een reden voor maximale tijden op een marathon, maar 42 km is toch anders dan 160 km. Daar liggen de verhoudingen en zijn de omstandigheden anders. Even heel bot gezegd, stort je in op 32 km in het Kralingse bos, dan is er binnen een kwartier een ambulance bij je. Stort je in op 115 km langs de oever van de Ourthe, dan duurt dat wat langer met alle gevolgen van dien.
Goed, een andere mindset dus als je gaat trailen als het om snelheid gaat. Wij rekenen altijd minimaal een factor anderhalf. Dat wil zeggen, bij normale omstandigheden als je op de weg drie uur over 30 km doet, lopen wij op de trail anderhalf keer zo lang. Vier en een half uur dus. Wat zijn dan normale omstandigheden? Gewoon lekker lopen, 400 hoogtemeters, geen gigantisch zeikweer, een beetje modder en water her en der waar we doorheen moeten, twee keer een stukje verkeerd lopen, één ondoordringbaar pad, even ‘naar de wc’, wat foto’s maken onderweg, en even stilstaan omdat we een hertje zien. Heb je meer van dat alles, dan duurt het langer.
Want dat zijn de dingen die we allemaal doen en tegenkomen onderweg op een trail. Als het gaat regenen staan we gewoon stil om even een jasje aan te trekken, als we een pad tegenkomen dat volledig onder water staat zoeken we een alternatieve route, en als dat niet kan moeten we moed verzamelen om er dan maar dwars door heen te lopen. Daar maken we dan natuurlijk wel een foto of een filmpje van om te laten zien hoe stoer we zijn. Als we een heuvel tegenkomen gaan we die wandelend omhoog en rennend omlaag. We klimmen over boomstammen, zoeken onze weg door de struiken omdat het pad dat we dachten te kunnen lopen verlegd blijkt te zijn door Staatbosbeheer en lopen om omdat daar een mooi meertje ligt dat we eerder niet gezien hebben. Dat lukt allemaal niet als je tien kilometer per uur loopt. Ik vraag me wel eens af als trailers dat wel doen, of ze dan ook nog wel wat gezien en genoten hebben. Ik weet het, ik ben een hobbyist, een recreant. Op de weg maak ik ook altijd foto’s maar tijdens het trailen voelt het als meer geoorloofd.
Wat is dan een gemiddelde snelheid op een trail? Alles natuurlijk afhankelijk van de route, het terrein, je eigen wens, de omstandigheden, je fysieke gesteldheid en de eventuele cut off tijden en vooral ook de afstand, maar laten we zeggen ergens tussen de 5 km per uur en voor de snelle jongens en meisjes 10 km per uur. Op een 100 km met relatief vlak terrein loop ik 6,5 km per uur. Op een bergachtig parcours in de Ardennen en langs de Ourthe loop ik 50 km in 5 km per uur. En een eigen rondje over de Utrechtste Heuvelrug van 30 km loop ik 7 km per uur. Ter vergelijk, een 10 km wedstrijd op asfalt kan ik 11 km per uur, een halve marathon 10 km per uur.
Dat is voor mij het grootste verschil tussen op het asfaltlopen en trailen. Op het asfalt loop je exact 42 km over een bepaald parcours, en dat doe je zo snel mogelijk. Op een trail maak je een bepaalde route en die is dan ongeveer 42 km, meestal wordt het langer, en daar doe je ongeveer 6 uur over. ‘Allemaal leuk en aardig, maar zoals je zelf al zegt, het heet hardlopen. 5 km per uur heeft toch helemaal niks meer met hardlopen te maken? Dat is gewoon snelwandelen.’ Bingo! En daar heb ik maar één ding op te zeggen.
Trailen is een avontuur beleven!